ΑΡΘΡΑ

Λανθασμένες απόψεις – μύθοι:

Η ακμή δεν είναι αλλεργικό φαινόμενο, ούτε αποτέλεσμα μόλυνσης με μικρόβια, ιούς κ.λπ. Συνεπώς δεν είναι μεταδοτική και δεν πρέπει να αποφεύγουμε άτομα με ακμή λόγω φόβου μετάδοσης αυτής.

Σεξουαλική δραστηριότητα:

Είναι μύθος ότι η ακμή δημιουργείται λόγω έλλειψης σεξουαλικής δραστηριότητας. Δυστυχώς όμως δοξασίες δεκαετιών και γενεών αλλάζουν δύσκολα.

« Με κατάλληλη αγωγή η ακμή ιάται σε λίγες ημέρες»;

Όχι, απαιτείται συστηματική δουλειά και υπομονή για το αποτέλεσμα.

Είναι ορμονική πάθηση;

Όχι η ακμή δεν είναι ορμονική πάθηση. Αν παρατηρούνται και άλλοι παράμετροι (υπερβολική ακμή, σμηγματόρροια, δασυτριχισμός, ήπια ανδρογεννετική αλωπεκία, διαταραχές εμμήνου ρήσεως) ο δερματολόγος οφείλει να συστήσει ορμονική διερεύνηση.

Η άποψη «η ακμή θα περάσει μόνη της» είναι σωστή;

Όχι, αυτός ο ισχυρισμός είναι λάθος και απαράδεκτος.Ας αναλογιστούμε: ποιος θα ήθελε να είναι στη θέση μιας εφηβικής ύπαρξης με ακμή, που η μόνη ελπίδα θα είναι ότι «θα περάσει με τον καιρό»; Ο άνθρωπος έχει κάνει τεράστια βήματα επιστημονικής προόδου και τέτοιοι μύθοι μας πηγαίνουν πολύ πίσω.

Γενικές πληροφορίες:

Η ακμή είναι πάθηση.Συμβαίνει στην τριχοσμηγματογόνο μονάδα του δέρματος, η οποία περιλαμβάνει τον τριχοσμηγματογόνο αδένα και τον τριχικό θύλακα. Συνήθως εμφανίζεται στους εφήβους – αγόρια, κορίτσια- με έναρξη στην ηλικία 12-14 ετών και, εάν δεν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά, μπορεί να διατηρείται και να αυξάνεται μέχρι την ηλικία των 20-25 ετών. Δυνατόν να εμφανιστεί όμως και σε μικρότερη ηλικία ή και σε μεγαλύτερη.Στην εφηβεία η ακμή εμφανίζεται σε ίσα ποσοστά στα αγόρια και κορίτσια. Στις μεγαλύτερες ηλικίες (25-30-35 ετών) μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης κατέχει αυτή των γυναικών.

Παράγοντες δημιουργίας:

• υπερβολική σμηγματόρροι
• ατοπική υπερκερατινοποίηση
• αύξηση προπιονικού βακτηριδίου της ακμής
• τοπική φλεγμονή

Στους ανωτέρω λόγους προστίθεται πιθανώς και η γενετική προδιάθεση και κάποιες φορές ορμονική διαταραχή.

Γιατί να θεραπεύουμε την ακμή;

Διότι προκαλεί μεγάλο αισθητικό πρόβλημα στους ασθενείς με συνέπεια τη σημαντική ψυχολογική επιβάρυνση, η οποία, σύμφωνα με μελέτες, συγκρίνεται ως παρόμοια με την επιβάρυνση που συναντάμε σε άλλες σοβαρές παθήσεις του οργανισμού (ψωρίαση, αρθρίτιδα, άσθμα κλπ).

Διότι τα άτομα αυτά είτε στην εφηβεία είτε στην ενήλικο ζωή, επηρεάζονται τα μέγιστα και βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό που εκδηλώνεται είτε από τους ίδιους, είτε από το περιβάλλον τους.

Διότι με την θεραπεία και την τελική ίαση, θα αποφύγουν να σημαδευτούν με ουλές που θα τους ακολουθούν σε όλη τους τη ζωή.

Διότι με την τελική αντιμετώπιση – ίαση του προβλήματός τους, ξαναβρίσκουν όλα αυτά που είχαν απολέσει στη διάρκεια του προβλήματός τους (αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση, ίση δυνατότητα διεκδίκησης «μεριδίων της ζωής» κ.α.).

Γενικές θεραπευτικές αρχές:

Κατωτέρω παρατίθενται γενικές συμβουλές αντιμετώπισης της ακμής. Οι ειδικές συμβουλές και υποδείξεις είναι μέρος των υπηρεσιών που παρέχει ο δερματολόγος, αφού πρώτα εξετάσει και συζητήσει με τον ασθενή και τον υποβάλλει σε ένα πρόγραμμα θεραπευτικής παρακολούθησης.

Καθαριότητα:

Η ακμή δεν είναι πάθηση του βρώμικου δέρματος. Ένα δέρμα όμως λιπαρό ή μακιγιαρισμένο, πρέπει να καθαρίζεται καθημερινά –ανάλογα με το δέρμα 1-2-3 φορές την ημέρα- ώστε να μπορεί το δέρμα χωρίς φραγμούς να λειτουργεί φυσιολογικά.Χρήση καλλυντικών:Τα καλλυντικά δεν απαγορεύονται τελείως (ενυδατικά, make up, αντηλιακά κα). Πολλές φορές όμως μπορούν να επιδεινώσουν ή και να προκαλέσουν ακμή (ακμή εκ καλλυντικών). Η συμβουλή του δερματολόγου για την σωστή επιλογή προϊόντων είναι σημαντική. Γενικά απαγορεύονται τα λιπαρά προϊόντα διότι αποφράσουν τους πόρους του δέρματος. Η επιλογή λεπτόρρευστων προϊόντων είναι επιβεβλημένη (μη φαγεσωρογόνα).Βασικός κανόνας: κάποιες ώρες του 24ώρου, το δέρμα πρέπει να παραμένει ελεύθερο ώστε να δύναται να επιτελέσει την φυσιολογική λειτουργία του. Η πλήρης απαγόρευση των καλλυντικών ιδιαίτερα των καλυπτικών (make up κλπ), καλό είναι να αποφεύγεται. Ο δερματολόγος οφείλει να συνυπολογίσει την ψυχολογική επιβάρυνση που προκαλεί η απαγόρευση χρήσης αυτών και να «συμβιβαστεί» σε μία μέση οδό, υποστηρίζοντας ψυχολογικά τον ασθενή του.

Διατροφή:

Το θέμα της επίδρασης της διατροφής στην πορεία της ακμής δεν είναι ξεκαθαρισμένο. Παρ’ όλες τις μελέτες που έχουν γίνει, δεν ενοχοποιούνται ορισμένα είδη τροφής. Ίσως η υπερβολική κατανάλωση σοκολάτας να επιβαρύνει την ακμή. Γενικότερα προτείνεται διατροφή με λίγα λιπαρά, αποφυγή τηγανιτών, αποφυγή έτοιμων και διατηρημένων (fast food).Να μη παραλείπονται νερό, φρούτα, χυμοί, σαλάτες είδη διατροφής δηλαδή, που αποφεύγει η νεαρή ηλικία και που είναι τόσο χρήσιμα στην φυσιολογική ανάπτυξη του οργανισμού και ιδιαίτερα στη λειτουργία του δέρματος. Κατά τα άλλα η κλασική ελληνική μεσογειακή κουζίνα, είναι η ενδεικνυόμενη.

Σύνθλιψη, «πείραγμα» των σπυριών:

Τα σπυριά της ακμής (όπως και τα οποιαδήποτε σπυριά) δεν πρέπει να τα σπάζουμε. Ας αναλογιστούμε ότι όπως περιεχόμενο του σπυριού προωθείται προς τα έξω του δέρματος, αντίστοιχο περιεχόμενο προωθείται και προς το εσωτερικό του δέρματος και δημιουργεί αρνητική επίπτωση στην επίλυση του προβλήματος και στην προώθηση του θεραπευτικού αποτελέσματος.

Καθαρισμός – εξωτερικές παρεμβάσεις:

Εφ’ όσον εμπιστευτήκαμε την αγωγή και την εν γένει παρακολούθηση της ακμής σε υπεύθυνο δερματολόγο, μόνο με τις οδηγίες του θα προχωρήσουμε σε καθαρισμούς , πίλινγκ και άλλες εξωτερικές ιδιαίτερες εργασίες.Έκθεση στον ήλιο:Η επίδραση του ήλιου είναι συνήθως ευεργετική στην όλη πορεία της ακμής. Δεν είναι σπάνιες οι φορές όμως που παρατηρείται επιδείνωση. Είναι σίγουρο όμως ότι, παρόντος του ηλίου πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην επιλογή της θεραπείας. Και βεβαίως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην επιλογή του αντηλιακού που θα χρησιμοποιήσουμε. Υπάρχουν ειδικά αντηλιακά που προτείνονται σε περιπτώσεις ακμής.Ειδικές θεραπευτικές αρχές:Ο κατάλληλος γιατρός, δηλαδή ο δερματολόγος, θα προτείνει α)τις γενικές θεραπευτικές αρχές που ήδη αναφέρθηκαν β)ειδικά θεραπευτικά μέσα με τοπικές αγωγές ή συστηματικές αγωγές από το στόμα. Οι ειδικές αγωγές προτείνονται ύστερα από κλινική, ενδεχομένως και εργαστηριακή εξέταση του ασθενούς, και αφού ο δερματολόγος συζητήσει και γνωρίσει αρκετά από την προσωπικότητα του ασθενούς του. Στη σχέση αυτή που θα αναπτυχθεί μεταξύ ασθενούς και γιατρού το τρίπτυχο που πρέπει να υπερισχύει είναι

Συχνά δεχόμαστε στα ιατρεία μας εφήβους ασθενείς, οι οποίοι προσέρχονται συνοδευόμενοι από τους γονείς τους για το συνηθέστερο πρόβλημα αυτής της ηλικίας, την ακμή. Στο παρόν άρθρο δεν θα αναφερθώ σε συμβουλές και θεραπείες για την ακμή. Θα προσπαθήσω να εξηγήσω αυτήν την ιδιαίτερη ψυχολογική επιβάρυνση που παρατηρούμε σε αυτούς τους νέους και δικαιολογημένα άλλωστε.

Η εφηβεία είναι η ηλικία κατά την οποία συμβαίνουν πολλές οργανικές αλλαγές (σωματικές, υπερέκκριση ορμονών, συναισθηματικές, κ.ά.) και στην οποία ο νέος και η νέα, όπως η φύση τους ωθεί, προσπαθούν να ξεφύγουν από τον μέχρι τότε εναγκαλισμό κυρίως των γονέων και να πλασαριστούν και οι ίδιοι ισότιμα στο κοινωνικό περιβάλλον και να γίνουν αποδεκτοί με επιτυχία. Είναι η χρονική περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας οι νέοι προσπαθούν να γίνουν αρεστοί στο άλλο φύλο και αναρωτιούνται γι’ αυτό αλλά και γενικότερα για τις ικανότητες καθώς και την εμφάνισή τους.

Αυτή η επικείμενη προσαρμογή και αποδοχή του νέου στον κοινωνικό ιστό προκαλεί πολλά ενδεχόμενα συναισθήματα και καταστάσεις, που με τη σειρά τους επιδρούν θετικά ή αρνητικά. Βασικό στοιχείο, εκτός των άλλων, αποτελεί η εμφάνιση και ιδιαίτερα το πρόσωπο, το οποίο είναι το πρώτο για το οποίο ο έφηβος αισθάνεται ασυναίσθητα ότι κρίνεται.

Και έρχεται η ακμή και όλα αυτά τα κάνει να φαίνονται μακρινό όνειρο. Έρχεται να γεμίσει με αμφιβολία και έλλειψη αυτοεκτίμησης το νέο άνθρωπο με ό,τι αυτά συνεπάγονται. Η επίδραση της ακμής στους νέους είναι τέτοια που μελέτες έδειξαν ότι ο πάσχων από ακμή αξιολογεί την πάθησή του ως ίσης ή μεγαλύτερης βαρύτητας με παθήσεις όπως η ψωρίαση, η επιληψία κ.ά.

Ως συνέπεια αυτών, ο πάσχων κλείνεται στον εαυτό του, περιορίζει τις δραστηριότητές του, χάνει την αυτοπεποίθηση και την αποδοτικότητά του και όλα αυτά στην κρίσιμη ηλικία της εφηβείας, που πολλές φορές καθορίζει το μέλλον μας. Αλλά και αν ακόμη δεν καθόριζε η εφηβεία το μέλλον μας, για ποιο λόγο να μην αποτελεί η εφηβεία ένα σημείο αναφοράς της πιο ευτυχισμένης χρονικής περιόδου της ζωής μας;

Ευτυχώς υπάρχει ο κατάλληλα εκπαιδευμένος γιατρός, δηλαδή ο δερματολόγος, ο οποίος οφείλει, και έχει εκπαιδευτεί για αυτό, να ασχοληθεί και με τις δύο πλευρές του προβλήματος. Δηλαδή και με την κλινική εικόνα (τύπος ακμής, βαρύτητα, σταδιοποίηση, επιλογή θεραπευτικού πλάνου, παρακολούθηση με ενδεχόμενες θεραπευτικές αλλαγές κ.λπ.) αλλά και με την ψυχολογική υποστήριξη του ασθενούς.

ΓΟΝΕΙΣ

Από τη μεριά του ο δερματολόγος στην όλη προσπάθειά του χρειάζεται την υπομονή και τη συνεργασία του ασθενούς αλλά και των γονέων, οι οποίοι θα πρέπει -παρακολουθώντας διακριτικά την όλη πορεία- να ενθαρρύνουν το παιδί τους, να μη προσθέτουν εκνευρισμό και να βοηθήσουν το παιδί να λειτουργήσει αυτόνομα και υπεύθυνα, σύμφωνα με τις οδηγίες και τον προγραμματισμό του δερματολόγου.

Πολλές φορές οι γονείς προσπαθούν να υποβιβάσουν το πρόβλημα του παιδιού τους, ίσως επειδή στο περιβάλλον τους στο παρελθόν συναντήσανε σημαντικότερα προβλήματα υγείας και όχι μόνο. Αργούν να φέρουν το παιδί τους στο δερματολόγο με τη δικαιολογία ότι «στην εποχή μας η ακμή θεραπευότανε μόνη της, με το χρόνο», μη υπολογίζοντας και τα ενδεχόμενα σημάδια-ουλές που μένουν ανεξίτηλα στο δέρμα. Και βέβαια στην ερώτηση πώς θα αισθανόντουσαν οι ίδιοι αν είχαν το μισό έστω πρόβλημα του παιδιού τους, μένουν σκεπτόμενοι και άφωνοι.

Και σ’ αυτή τη μάχη ενάντια στην ακμή, που σημειωτέον είναι χρονοβόρα, δεν χρειάζεται να χάνουμε χρόνο τρέχοντας σε φαρμακεία, αισθητικούς, «γνωστούς του γνωστού», πολλά υποσχόμενους και διαφημιζόμενους, παρασυρόμενοι από σχόλια και μεμονωμένες υποδείξεις. Ο δερματολόγος είναι ο κατάλληλος (και ουσιαστικά και νομικά) και είναι πρόθυμος να βοηθήσει.

Να γνωρίζουμε ότι κάθε μέρα, κάθε ώρα που περνά και ένας νέος δεν παίρνει τη βοήθεια που οφείλουμε να του δώσουμε, είναι ένας επιπλέον ψυχικός τραυματισμός στο διαμορφούμενο νεανικό και ευαίσθητο χαρακτήρα και προσωπικότητά του. Έχουμε όλοι ευθύνη..!